Q&A – De anatomie van een verontschuldiging

ANTWOORD

Beste Victor,

Ik kan me hier helemaal in vinden. De afgelopen jaren ben ik een zoektocht gestart om oprechte verontschuldigingen beter te begrijpen en er een gewoonte van te maken in mijn leven. Ik zal delen wat ik heb ontdekt. Ik hoop dat dit jou helpt.

1. Zorg ervoor dat je geen slechte verontschuldiging aanbiedt. Bijna iedereen heeft wel eens een slechte verontschuldiging gemaakt. Het spreekt voor zich dat slechte excuses meer kwaad doen dan goed. Als je er een gewoonte van maakt één van de volgende dingen te gebruiken, of iets wat erop lijkt, stop er dan mee.
o Het spijt me dat je het zo opvatte.
o Het spijt me, maar het is niet mijn schuld.
o Het spijt me voor hoe het gelopen is.
o Het spijt me, maar het had veel erger kunnen zijn als. . .
o Ik wilde je niet kwetsen, maar de situatie…
o Ik zei dat het me speet. Waarom kun je je er niet overheen zetten?

2. Slechte verontschuldigingen komen van binnenuit. Velen van ons hebben het gevoel dat de verontschuldiging een vakje is dat moet worden aangevinkt om de beledigde of gekwetste partij zich beter te laten voelen. Maar dergelijke motieven voor verontschuldiging zorgen voor het slecht overkomen. We verontschuldigen ons omdat we niet willen dat de persoon nog langer boos op ons is. Ik ben hier ook wel eens voor gevallen. Omdat ik wil dat mensen mij aardig vinden en dat het “goed” gaat tussen mij en anderen, zal ik alles doen wat nodig is om ons snel weer “goed” te krijgen. Maar luister naar mijn uitleg – je kunt zien dat mijn motief er alleen maar op gericht is om MIJ een goed gevoel te geven, om MIJ geaccepteerd te laten voelen. Gaat jouw motief voor de verontschuldiging over jou of over de andere persoon? Gaat het over de hele relatie of alleen over jouw helft?

3. Het gaat niet om “het spijt me” zeggen. De waarheid is dat een verontschuldiging nodig is voor momenten waarop wederzijds respect op de een of andere manier is geschonden. Of het nu expres is of per ongeluk, je hebt iets gedaan waardoor een vriend, collega, familielid of partner zich gemarginaliseerd, gekwetst of niet gerespecteerd voelt. Uit dit besef is één thema naar voren gekomen dat mij erg heeft geholpen:

“Verontschuldigen is meer dan ‘het spijt me’ of ‘mijn fout’ zeggen. Het gaat over het herstellen van respect.”

Wat betekent dat? Heb je ooit zelf een huis gerestaureerd of een huisrestauratie op TV gezien? Huisrestauratie vergt tijd en aandacht voor detail. Als je iemand gekwetst hebt, voelt hij zich niet gerespecteerd. Je moet dat respect herstellen, steen voor steen. Dit betekent soms dat je de persoon de tijd moet gunnen om te genezen. Geef ze de tijd om te zien dat je veranderd bent (niet alleen in je woorden, maar ook in je daden). Wijlen Stephen Covey zei: “Je kunt niet onder hetgeen uit waar jouw eigen gedrag toe heeft geleid”.

4. Het zit hem allemaal in de ogen van de ontvanger. Als ik werk met Crucial Conversations groepen, vraag ik: “Wat maakt een goede verontschuldiging?” Onmiddellijk en eenstemmig zeggen de groepsleden, “Oprechtheid.” Dan vraag ik: “Wie bepaalt of een verontschuldiging oprecht is?” De antwoorden komen niet zo snel. Studenten aarzelen en zeggen: “De ontvanger van de verontschuldiging, denk ik.” Mensen moeten bewijs horen of zien dat aantoont dat je het begrijpt. Ze moeten weten dat je begrijpt hoe het respect werd geschonden. Ik weet niet zeker welke van de volgende tips het beste bij jouw situatie passen, maar hier zijn een paar ideeën:

o Neem verantwoordelijkheid – geef de situatie niet de schuld. Geef vooral niet de beledigde of gekwetste partij de schuld (“Het spijt me dat je ervoor koos om beledigd te zijn.”)
o Erken de schade die je mogelijk hebt veroorzaakt.
o Sta open voor het veroordelen van je eigen gedrag. Geef toe dat je je eigen moraal/waarden hebt geschonden.
o Accepteer je straf; breng een offer dat even groot of groter is dan de pijn die je hebt veroorzaakt. (Het verband moet even groot of groter zijn dan de wond).
o Beloof dat je de overtreding in de toekomst zult vermijden. Sterker nog, beloof om handelingen te vermijden die in de buurt komen van herhaling van de overtreding.
o Verwacht of eis geen vergeving. Je doel is te laten zien dat je de waarden en morele verontwaardiging van de beledigde persoon begrijpt, je slechte gedrag afwijst, en het niet herhaalt.

Ik hoop dat je het belang inziet van bewuster je excuses aanbieden. Uiteindelijk moet uit je verontschuldiging blijken dat je het met opzet doet.

Succes,
Justin